Giriş: Arilarin Həyati

... Bunlarda onlar üçün başqa mənfəətlər və içiləcək süd də vardır. Yenə də şükür etməyəcəklərmi? (Yasin surəsi, 73)

Vətəndaş müharibələri, kütləvi qırğınlar, gözünü qırpmadan adam öldürən insanlar, küçələrdə yatan uşaqlar, ev-eşiyi olmadığı üçün soyuqdan donan insanlar, uşaq yaşda cinayət törədənlər, ailə daxilində yaşanan problemlər, gənc xuliqan dəstələr, sui-istifadələr, …

Gündəlik həyatın bir parçası halına gələn bu kimi ictimai problemlər düşünüldüyündə hamısının təməlində ortaq bir əskikliyin olduğu görünər. Bütün bu problemlərin ortaya çıxmasına səbəb olan ədalətsizlik, fırıldaqçılıq, saxtakarlıq, mərhəmətsizlik kimi pis əxlaq xüsusiyyətlərinin təməlində duran da yenə bu əskiklikdir.

Bu əhəmiyyətli əskiklik insanların düşünməmələri və buna görə həqiqətləri görə bilməmələridir. Bu kimi kəslər üçün ön planda olan öz mənfəətləri, öz həyatlarıdır. Ətraflarında yaşananlar onları maraqlandırmaz. Arada bir düşündükləri məhdud mövzular da yenə özləri ilə bağlıdır. Bu səbəblə, öz doğru və səhvlərinin məhdudiyyəti içində yaşayarlar. Gündəlik həyatın axışında etdiklərini kafi görən bu kəslər dünyada mövcud olma məqsədləri kimi vacib əhəmiyyətli mövzuları ağıllarına belə gətirməzlər.

Ətraflarındakı canlıların xüsusiyyətlərini, belə qüsursuz bir müxtəlifliyin necə ortaya çıxdığını, öz bədənlərini, səmadakı tarazlıqları qısacası, heç bir şeyi düşünməzlər. Buna görə də bunların Allah tərəfindən "hazırlanmış", yəni "yaradılmış" olduğunu hiss edə bilməzlər. Bütün kainatın Yaradıcısı olan üstün güc sahibi Allahı lazımı kimi təqdir edə bilməzlər. Niyə yaradılmış olduqlarının və Allaha qarşı məsul olduqlarının şüurunda olmazlar. Halbuki, Quranda düşünmənin əhəmiyyətini, ancaq düşünən kəslərin öyüd alacağını vurğulayan bir çox ayə var. Ayələrdə düşünən və bunun nəticəsində Allahın qüdrətinin fərqinə varan kəslərdən belə bəhs edilir:

Doğrusu, göylərin və yerin xəlq edilməsində, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində ağıllı adamlar üçün dəlillər vardır. O kəslər ki, ayaq üstə olanda da, oturanda da, uzananda da Allahı yad edir, göylərin və yerin yaradılması haqqında düşünür və deyirlər: “Ey Rəbbimiz! Sən bunları əbəs yerə xəlq etməmisən. Sən pak və müqəddəssən. Bizi Odun əzabından qoru! (Ali İmran surəsi, 190-191)

"Bal arısı möcüzəsi" kitabının məqsədi də Allahın yaradışındakı möcüzələrdən birini də tanıdaraq bu düşüncə tənbəlliyini qırmaqdır. Bununla yanaşı, bal arısının kitab kimi seçilməsinin çox əhəmiyyətli bir səbəbi vardır. Bal arıları Quranda Allahın diqqət çəkdiyi canlılardandır. Allah Nəhl surəsində arıların Öz vəhyi ilə hərəkət edən canlılar olduqlarını belə bildirir:

Rəbbin bal arısına belə vəhy etdi: “Dağlarda, ağaclarda və insanların düzəltdikləri çardaqlarda özünə pətəklər hör. Sonra bütün meyvələrdən ye və Rəbbinin səndən ötrü asanlaşdırdığı yollarla get”. O arıların qarınlarından tərkibində insanlar üçün şəfa olan müxtəlif rəngli bal çıxır. Həqiqətən, bunda düşünən adamlar üçün dəlillər vardır. (Nəhl surəsi, 68-69)

Göründüyü kimi ayələrdə özünə ev hörən, meyvələrdən yeyən və bal çıxaran arılara diqqət çəkilir. Kitabın növbəti hissələrində də görünəcəyi kimi pətəkdəki arılarla bağlı bənzər işlərin hamısı işçi arılar tərəfindən edilir. Bir arı pətəyində işçi arılar, ana arı və erkək arılar olur. Demək olar ki, pətəkdəki hər cür işlə vəzifəli olan işçi arılardır. Bununla yanaşı, ana arıların, pətəyin davamlılığını təmin etmək kimi son dərəcə əhəmiyyətli bir vəzifəsi var. Erkək arılarınsa pətəkdəki tək funksiyaları ana arını mayalandırmaqdır. Qısa ömürləri ərzində bu vəzifələrini yerinə yetirərlər və dərhal sonra ölərlər.

Arıların xüsusiyyətlərinin təfərrüatlı olaraq araşdırılacağı bu kitabda həmçinin arıların aralarında necə razılaşdıqları, pətəkdəki on minlərlə arının problemsiz bir şəkildə necə yaşadıqları, istiqamətlərini necə tapdıqları, necə bal çıxardıqları kimi daha bir çox mövzu ayələrlə birlikdə izah ediləcəkdir. Təkamül nəzəriyyəsinin iddia etdiyi kimi nə təbiətdə, nə də arıların həyatında özbaşına və təsadüfi bir "həyat mübarizəsi" olmadığını da növbəti hissələrdə bir daha görəcəyik.